De organisatie- en beheersstructuren die momenteel in bijna alle middelgrote tot grote bedrijven worden gebruikt, volgen of zijn nauw afgestemd op een top-down benadering of een bottom-up benadering. Zoals je wellicht vermoedt, zijn deze twee management- en organisatiebenaderingen tegengestelden.
Top-Down versus Bottom-Up
In een top-down benadering vinden strategische richting, beleid en planning plaats op of net onder het hoogste niveau van een bedrijf. De raad van bestuur van een bedrijf kan bijvoorbeeld zijn verwachtingen ontwikkelen en doorgeven in de vorm van strategische plannen. Vanuit de strategische plannen ontwikkelt het bedrijfsmanagement het beleid en de actieplannen die nodig zijn om de strategische doelen te bereiken en geeft deze door aan het lijnmanagement en de leidinggevenden. In een bottom-up benadering van de organisatie ontwikkelt een bedrijf zijn beleid, plannen en aanwijzingen van ideeën, suggesties en oplossingen die door alle niveaus van het bedrijf zijn bijgedragen, inclusief het aanmoedigen van werknemersparticipatie bij besluitvorming, probleemoplossing en strategische planning.
De top-down organisatie
Een top-down managementaanpak komt vaker voor in diepere of meer verticale organisaties die een specifiek assortiment producten of diensten produceren die niet significant variëren van run-over-run, zoals een auto of een koelkast. Aan de andere kant heeft een bottom-up organisatie de neiging platter te zijn in de structuur, waarbij de meeste of alle werknemers rapporteren aan een of enkele topmanagers. Een bottom-up benadering is gebruikelijk voor bedrijven die producten maken met een hoge mate van creativiteit en ontwerpflexibiliteit, zoals software, websites of op maat ontworpen producten. In een top-down organisatie zijn het beleid en de strategische doelen van het bedrijf afkomstig van het hoogste niveau van het bedrijf, hetzij de raad van bestuur, hetzij de chief executive officer (CEO) van de onderneming. Op het volgende niveau naar beneden worden de strategische doelen, die typisch zijn voor de visie die de strategische planners in de nabije toekomst voor het bedrijf hebben, vertaald in tactische plannen. Een tactisch plan definieert de specifieke statistieken en organisatorische veranderingen die moeten worden bereikt door elke organisatie-eenheid (zoals activiteiten, verkoop, enz.) Om aan de gespecificeerde strategische doelen te voldoen. De tactische plannen worden vervolgens opgesplitst in operationele plannen voor elk van de operationele eenheden van het bedrijf (zoals productie, inkoop, enz.). Op basis van de operationele plannen kan elk toezichthoudend of voorpostpersoneel de specifieke doelstellingen, quota's en productiviteitsdoelen definiëren voor hun operationele eenheid (zoals boren, platteren, enz.).
Voor-en nadelen
De voordelen van een top-down managementaanpak zijn dat de richting en activiteiten van een bedrijf gericht zijn op een specifieke set doelstellingen en doelen, en omdat alle operationele plannen van het bedrijf zijn afgeleid van zijn strategisch plan, is het eenvoudiger om te identificeren en verbeter eventuele zwakke punten bij het uitvoeren van de plannen. Een nadeel van deze aanpak is dat de organisatie mogelijk niet in staat is om de kennis en ervaring van haar medewerkers op de lagere niveaus te implementeren of er voordeel uit te halen.
Van boven naar beneden in gebruik
Als een bedrijf dezelfde productsoorten produceert of dezelfde basisdienst consistent levert, is er waarschijnlijk al een top-down managementaanpak. Naarmate een bedrijf groter wordt in termen van structuur, reikwijdte en aantal werknemers, bevindt het zich al in een of andere vorm van een top-down managementaanpak of is het bezig met het veranderen van zijn benadering van een top-down vorm. Veel bedrijven hebben de top-down managementaanpak uitgewerkt tot een hybride die enkele van de bottom-upprincipes toepast op de lagere niveaus van de organisatiestructuur.
