In het huidige competitieve tijdperk komen er elke dag nieuwe merken op. Klanten hebben toegang tot meer producten dan ooit tevoren, maar bepaalde industrieën worden gedomineerd door een handvol grote bedrijven. Airbus en Boeing domineerden bijvoorbeeld al tientallen jaren de langeafstandsvliegtuigmarkt. Zelfs vandaag zijn oligopolies dominant op bepaalde markten, zoals de auto-industrie, de olie- en gasindustrie, mobiele telefoondiensten, media en entertainment.
Tips
-
In een oligopolistische industrie domineren slechts een handvol bedrijven de markt en concurreren ze nauw met klanten.
Wat is oligopolie?
Een oligopolie is een marktstructuur waarin een klein aantal bedrijven een bedrijfstak domineren. In een monopolie wordt de markt daarentegen sterk beïnvloed door één bedrijf. Hoewel de bedrijven onafhankelijk zijn, kan worden gezegd dat ze onderling afhankelijk zijn. Omdat er zo weinig spelers in een oligopolie zitten, hebben de belangrijkste spelers volledige controle over de prijs. Bovendien hebben ze de neiging om de prijzen van hun concurrenten te evenaren en soortgelijke reclamecampagnes te lanceren.
Voorbeeld van een oligopolie
Een goede manier om de oligopolie-definitie te begrijpen is om te denken aan grote merken, zoals Pepsi of Coca-Cola. Deze twee domineren de frisdrankmarkt en verkopen soortgelijke producten. Ze concurreren al tientallen jaren met elkaar. In de afgelopen 10 jaar is het marktaandeel van Pepsi gedaald van 10,3 procent naar 8,4 procent, terwijl Coca-Cola 17,8 procent heeft bereikt. Als Pepsi zijn prijzen wijzigt, zal Coca-Cola waarschijnlijk hetzelfde doen. Andere voorbeelden van oligopolie zijn te vinden in de nationale massamedia-industrie, de aluminium- en staalindustrie, computerbesturingssystemen, farmaceutische producten en meer. Google Android en Apple iOS zijn bijvoorbeeld de toonaangevende besturingssystemen voor smartphones en hebben het grootste marktaandeel.
Hoofdkenmerken van een Oligopoly-marktstructuur
De bedrijven die een markt domineren, zijn prijszetters en richten zich op winstmaximalisatie. Als iemand besluit om een verkoopcampagne te starten, moet hij rekening houden met de mogelijkheid dat zijn naaste concurrenten op dezelfde manier handelen, wat mogelijk tot een prijzenoorlog zou kunnen leiden. Dat is de reden waarom prijzen in een oligopolistische marktstructuur meestal lager zijn dan in een monopolie. Bovendien nemen ze minder snel toe of nemen ze te veel af, zoals het geval is in een concurrerende markt. Omdat oligopolisten onafhankelijk zijn, moeten ze anticiperen op de strategie van hun concurrenten in termen van prijs, reclame en andere factoren. Ze moeten bijvoorbeeld strategische beslissingen nemen, bijvoorbeeld of ze een nieuwe marketingstrategie willen implementeren of wachten om te zien wat hun concurrenten doen.
Wie kan een oligopolistische markt betreden?
In theorie kan iedereen een oligopolistische industrie betreden. Dit is echter buitengewoon moeilijk vanwege de hechte competitie tussen de belangrijkste spelers. Nieuwkomers kunnen het kapitaal en de technologie missen die nodig is om te concurreren met de bestaande bedrijven. Andere belemmeringen zijn de hoge opzetkosten, octrooien, overheidslicenties, roofprijzen, contractexclusiviteit en meer. Contracten tussen leveranciers en leveranciers kunnen bijvoorbeeld andere leveranciers uitsluiten van toegang tot de markt. Bovendien hebben grote merken meestal loyaliteitsprogramma's, waardoor ze klantenloyaliteit behouden en nieuwkomers schaden.
Beperkingen en nadelen
Geen enkele marktstructuur is perfect. Een oligopolistische industrie kan zowel klanten als merken ten goede komen, maar heeft nog steeds nadelen. Allereerst maakt dit het voor kleinere bedrijven moeilijk om op de markt te komen. Dit resulteert in minder productkeuzes voor klanten. Bovendien kan een oligopolistische marktstructuur innovatie belemmeren. Omdat de belangrijkste spelers weten dat hun winst gegarandeerd is, zullen ze minder snel nieuwe, innovatieve producten ontwikkelen. Deze marktstructuur wordt ook gekenmerkt door vaste prijzen, die onder bepaalde omstandigheden een nadeel kunnen zijn. Als een bedrijf bijvoorbeeld zijn prijzen verhoogt, doen zijn concurrenten hetzelfde en worden klanten gedwongen meer te betalen. Dat is de reden waarom de meeste landen wetten hebben geïmplementeerd die vaste prijzen verhinderen.
