Boekhoudproblemen
De conventionele wijsheid is dat het "innovatieve" boekhoudpraktijken waren en de gevolgen die het tij van verliezen veroorzaakten die de energiereus naar beneden brachten. Enron zakte niet zozeer ineen omdat het te groot was geworden, maar omdat het veel groter leek te zijn dan het in werkelijkheid was. Door zijn activiteiten te decentraliseren in talloze dochterondernemingen en shell-corporaties, kon Enron grote afgeleide verliezen verbergen die de groei veel eerder zouden hebben gestopt als ze algemeen werden begrepen. Openbaar verhandelde bedrijven zijn verplicht om hun jaarrekening openbaar te maken, maar de financiën van Enron waren een ondoordringbaar doolhof van zorgvuldig opgebouwde imaginaire transacties tussen haarzelf en haar dochterondernemingen die de echte financiële toestand ervan maskeerden. Met andere woorden, verliezen werden door dochtermaatschappijen buiten het boek gehouden, terwijl tegoeden werden vermeld.
Fallout From Fraud
Dit rooskleurige scenario maakte het bedrijf tot de lieveling van Wall Street en kon bijna eindeloos lenen en uitbreiden naar e-commerce en andere dubieuze ondernemingen. De aandelen stegen letterlijk, waardoor werknemerscompensatie en pensioenen in de vorm van aandelenopties zeer aantrekkelijk leken. Maar wat al werd beschouwd als boekhoudpraktijken aan de rand van acceptabele normen, bleek uiteindelijk ronduit frauduleus te zijn. De schande dreef zo veel zaken weg van en creëerde een dergelijke aansprakelijkheid voor accountantskantoor Arthur Anderson dat het zichzelf uit de handel dreef. Tegen die tijd echter was de werkelijke waarde van het bedrijf onthuld en de beurskoers ingestort, waardoor werknemers waardeloze opties en pensioenpakketten hadden. Uiteraard verkochten executives die het echte plaatje begrepen, hun aandelen vóór de ineenstorting en de miljardenbendes.
Managementcultuur
Natuurlijk is het fiasco van Enron niet per ongeluk gebeurd. Het werd gefaciliteerd door een bedrijfscultuur die hebzucht en fraude stimuleerde, zoals wordt geïllustreerd door de energietraders die de energieverbruikers in Californië afpersden. In plaats van te focussen op het creëren van echte waarde, was het enige doel van het management het behouden van de schijn van waarde, en dus een stijgende aandelenkoers. Dit werd nog verergerd door een fel concurrerende bedrijfscultuur die resultaten tegen elke prijs beloonde. Sommige divisies van Enron hebben jaarlijks maar liefst 15 procent van hun personeelsbestand vervangen, waardoor werknemers konden zoeken naar enig voordeel dat ze konden vinden om hun aanhoudende baan te rechtvaardigen.
Voorkeursbehandeling
Hoewel de interne integriteit van het bedrijf zo uitgedaagd bleef, was de gevel precies het tegenovergestelde. Het bedrijf benutte politieke connecties in zowel de Clinton- als Bush-administraties, evenals op Wall Street, voor een voorkeursbehandeling en de lucht van legitimiteit waarmee het zijn fraude kon plegen. In deze context kunnen de boekhoudpraktijken die algemeen worden beschouwd als de oorzaak van de ineenstorting van Enron worden gezien als slechts een symptoom van een grotere managementcultuur die de duistere kant van het Amerikaanse kapitalisme illustreerde.
