Bij een verticale fusie koopt een bedrijf een leverancier of distributeur. Per definitie produceren twee ondernemingen die bij een verticale fusie betrokken zijn, niet hetzelfde goed noch concurreren zij rechtstreeks op de markt (in tegenstelling tot horizontale fusies). Als een autofabrikant bijvoorbeeld een bandenbedrijf zou hebben gekocht, zou het een verticale fusie zijn.
Voordeel: lagere kosten
Nadat een bedrijf fuseert met een van zijn leveranciers, hoeft het bedrijf niet langer de leverancier voor het materiaal te betalen, omdat het in wezen nu één entiteit is. Eerder had de distributeur de leverancier de kosten van het materiaal moeten betalen naast de mark-up kosten die door de leverancier in rekening werden gebracht om winst te maken. Na de fusie kan het moederbedrijf materialen tegen kostprijs verkrijgen.
Voordeel: Supply Chain Stability
Zodra leveranciers worden geabsorbeerd in een moederbedrijf, heeft dat bedrijf de stabiliteit in termen van aanbod vergroot. Terwijl het bedrijf zich voorheen geen zorgen hoefde te maken over de laagste kosten en de keuze tussen verschillende concurrenten, heeft het bedrijf na de fusie eigenlijk maar één ding te vrezen. Als deze verticale fusies zich uitstrekken over verschillende leveringsgebieden, is de onderneming stabieler naarmate de supply chain wordt geïnternaliseerd.
Nadeel: leveranciers uit de handel drijven
Wat de concurrentie op de markt betreft, kunnen verticale fusies een negatief effect hebben. Afhankelijk van de grootte van het bedrijf in kwestie kan een verticale fusie de leveranciersmarkt beroven van belangrijke activiteiten, waardoor kleinere leveranciers mogelijk failliet gaan.
Nadeel: antitrustproblemen
Verticale fusies verminderen in wezen de concurrentie op de markt en kunnen, afhankelijk van de grootte van de betrokken bedrijven en hun plaats op de markt, leiden tot monopolistische praktijken. Om deze reden hebben de regeringen van veel ontwikkelde landen wetten die verticale fusies verbieden als ze bijdragen aan monopolistische dominantie van de markt door een enkele onderneming. Een voorbeeld hiervan was de samenvoeging van Time Warner en de Turner Corporation. De Federal Trade Commission was bezorgd dat dit Time Warner in staat zou stellen een zeer groot deel van de televisieprogramma's te controleren. De fusie, hoewel onderzocht, mocht uiteindelijk toch doorgaan.