Als een bank faalt, zendt hij schokgolven door de economie. Risicogewogen activa zijn een van de instrumenten die worden gebruikt om de schokgolven te voorkomen. Banken moeten een minimumbedrag aan kapitaal bij de hand houden om het risico te dekken dat leners in gebreke blijven of beleggen met een flat-line-strategie. De bank evalueert de activa van de bank, weegt verschillende soorten op basis van het risico en berekent vervolgens hoeveel kapitaal het risico zal afwegen.
Weegrisico
Bankactiva zijn meer dan contanten in de kluis. Leningen en beleggingen zijn activa, maar ze zijn niet zo veilig als contant geld. Elke lening die een bank maakt, komt met een risico dat de lener in gebreke blijft. Bij de meeste investeringen bestaat het risico dat u de investering verliest. Verschillende bankactiva hebben verschillende risiconiveaus: beleggen in T-bills is zeer laag risico, terwijl junk-obligaties met hoge opbrengst veel minder veilig zijn. Het lenen van geld aan Microsoft is veiliger dan het lenen van een moeizame start-up. Een lening gedekt door onroerend goed biedt een lager risico dan een lening zonder onderpand.
Om het risico te berekenen, scheidt de bank de verschillende activa in verschillende groepen, op basis van het risiconiveau en de kans op verlies. De bank past vervolgens dezelfde risicowegingsformule toe op alle activa in elke groep.
Hoeveel risico
De regels voor risicoweging worden bepaald door wereldwijde banktoezichthouders in Basel, Zwitserland. Vanaf 2018 worden de risicowegingsregels vastgelegd in een wereldwijde financiële overeenkomst bekend als Basel III, hoewel sommige risicogewichten nog steeds worden gedekt door het vroegere Bazel II. Basel III is aanzienlijk moeilijker.
Volgens de Basel-regels moeten banken kapitaal aanhouden dat gelijk is aan 7 procent van hun risicogewogen activa. Als de risicogewogen activa gelijk zijn aan $ 500 miljoen, heeft de bank $ 35 miljoen aan kapitaal nodig. Dat bedrag moet de blootstelling van de bank dekken als een van de mogelijke verliezen werkelijkheid wordt.
Sommige beleggingen, zoals staatsobligaties met een AA-rating, hebben geen risico. De bank hoeft zich geen zorgen te maken over mogelijke leningen. Bedrijfsleningen boven AA-rating worden gewogen op 20 procent. De Basel-regels beschouwen kredietrisico's als de hoogste prioriteit bij het identificeren van de risicoklasse. Vervolgens komt operationeel risico. Dit dekt risico's zoals interne fraude, nalatigheid of fouten. Marktrisico is een derde, veel minder significant element.
Risk-Weighting Blues
Risicogewicht zou een onbevooroordeelde formule moeten zijn om te beoordelen of een bank overbelast is. In de praktijk kunnen twee banken met vrijwel identieke activaklassen een heel ander risicogewicht bedenken. De nummercrisis van één bank kijkt naar de activa en claimt een veel lager risico van wanbetaling dan de andere bank. Dat rechtvaardigt een lagere risicoweging, waardoor de hoeveelheid kapitaal die de bank moet hebben, afneemt. Dat is een van de vele manieren waarop banken kunnen sleutelen aan de berekeningen om hun kapitaalvereisten te verlagen.
